Nieocalony. Tadeusz Borowski

W CHOWANEGO ZE ŚMIERCIĄ

 Mówiono, że śpieszył się z przeżyciem własnego życia. Gdy w 1951 roku na zebranie Związku Literatów Polskich dotarła tragiczna wiadomość, nie dowierzano, że postanowił się zabić.

Przed wojną był poetą. W 1943 roku trafił do Auschwitz, gdzie zaczął pisać nowatorską prozę. Opublikowana po wojnie stała się sensacją. Nikt do tej pory nie opowiadał tak o obozach i więźniach, nikt tak bezkompromisowo nie podawał ceny przeżycia. Gdy jednak partyjni towarzysze oskarżyli go o nihilizm – przeprosił za swoją twórczość. Chciał wierzyć, że komunizm jest przepustką do nowego, wspanialszego świata.

Ukochana Maria, którą odnalazł w Auschwitz i którą uśmiercił w swoim najsłynniejszym opowiadaniu, została jego żoną i urodziła mu córkę. Borowski zdążył  zobaczyć dziecko w szpitalu, jednak kilka dni później postanowił wypisać się z ojczyzny i życia.

Marta Byczkowska-Nowak, literaturoznawczyni i dziennikarka, na nowo odkrywa autora „Pożegnania z Marią”. Dociera do osób, które znały najbliższych Borowskiego i jego samego. Odnajduje człowieka tajemniczego i tragicznego, pełnego sprzeczności, gwałtownego, zapalczywego działacza i zarazem wrażliwego indywidualistę.

To pierwsza biografia Tadeusza Borowskiego nieuwikłana w kontekst polityczny i środowiskowy, książka napisana z dociekliwością i empatią, wzbogacona o nowe fakty, perspektywę psychologiczną i przenikliwą analizę jego twórczości.

To historia buntownika i idealisty, który do końca grał w chowanego ze śmiercią, nie przestając patrzeć jej oczy.

Marta Byczkowska-Nowak (ur. 1984) – dziennikarka, pisarka, filolożka polska, literaturoznawczyni. Absolwentka Zakładu Literatury Polskiej XX i XXI wieku Uniwersytetu Łódzkiego. Pracowała w branży PR i jako dziennikarka telewizyjna, publikowała w miesięczniku „Teatr”, obecnie jest związana z tygodnikiem „Wprost”. Jej debiutancka powieść Którędy na wolność? Historia pierwszej dziewczyny, która uciekła z Auschwitz ukazała się w 2021 roku.

Współczesna biografia Tadeusza Borowskiego wydaje się być artykułem pierwszej potrzeby. Książka Marty Byczkowskiej-Nowak na tę potrzebę odpowiada. Autorka tworzy wielowymiarowy portret Borowskiego, ukazując go jako człowieka wewnętrznie skłóconego i nieskonsolidowanego. Empatia, z jaką podchodzi do swojego bohatera, pozwala zniuansować jego sylwetkę – czytelnik nie uświadczy tu ani uproszczeń, ani łatwości wyrokowania. Biografia Borowskiego Marty Byczkowskiej-Nowak jest książką wartościową i pod wieloma względami imponującą.

– MACIEJ LIBICH, krytyk literacki