Więcej niż słowa literatura jako forma istnienia

Składające się na książkę eseje poświęcone pięciu wybitnym współczesnym polskim pisarzom – Witoldowi Gombrowiczowi, Tadeuszowi Różewiczowi, Mironowi Białoszewskiemu, Rafałowi Wojaczkowi i Marcinowi Świetlickiemu – łączy problematyka relacji między rzeczywistością empiryczną a literaturą, ujęta w perspektywie jednostkowego doświadczenia podmiotowego. Przedstawione analizy, ukazujące rozmaite strategie uobecniania się „ja” autorskiego w tekście literackim, odzwierciedlają przekonanie wspólne wszystkim bohaterom książki, że literatura – choć ma swoją odrębną, językową naturę – staje się niekiedy uprzywilejowaną, a nawet jedyną możliwą, „formą istnienia”, pozwalającą ujawnić, ukształtować i utrwalić to, co w porządku życia ulega nieuchronnej zatracie. Więcej niż słowa to zatem także, a może przede wszystkim, bezwarunkowa pochwała pisania (literackiego i krytycznego) jako praktyki egzystencjalnej, której stawką jest nie tyle mniej lub bardziej udane językowe przedstawienie, ile nadanie znaczenia oraz formy – choćby tymczasowej i fragmentarycznej – własnemu życiu.

Tomasz Kunz – literaturoznawca, krytyk literacki, tłumacz, pracownik Katedry Antropologii Literatury i Badań Kulturowych na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autor książki Strategie negatywne w twórczości Tadeusza Różewicza. Od poetyki tekstu do poetyki lektury (Kraków 2005).